ĐẶC ĐIỂM VI PHẪU VÀ THÀNH PHẦN HÓA THỰC VẬT THÂN RỄ LOÀI THIÊN NIÊN KIỆN LÁ HÌNH THÌA (HOMALOMENA PIERREANA ENGL. & K. KRAUSE, ARACEAE)

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Khảo sát vi thể thực vật góp phần vào tiêu chuẩn hóa dược liệu bên cạnh các dữ liệu về hóa thực vật. Thiên niên kiện Homalomena pierreana Engl. & K. Krause (H. pierreana) là loài hiếm thuộc chi Homalomena và chưa có nhiều nghiên cứu về vi phẫu và thành phần hóa học. Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm thực vật và phân tích sơ bộ thành phần hóa thực vật của loài H. pierreana. Đối tượng và Phương pháp: H. pierreana được thu mẫu tại Vườn Quốc gia Phú Quốc. Phân tích đặc điểm vi học của bộ phận thân rễ dưới kính lúp và kính hiển vi quang học. Quan sát các cấu tử bột dược liệu dưới kính hiển vi quang học. Áp dụng phương pháp Ciuley cải tiến để xác định các nhóm hợp chất trong thân rễ H. pierreana. Kết quả: Đặc điểm đặc trưng là giải phẫu thân rễ có sự hiện diện ống tiết tinh dầu kiểu ly bào, bột thân rễ có tế bào tiết chứa tinh dầu màu vàng nâu. Phân tích sơ bộ thành phần hóa thực vật cho thấy thân rễ H. pierreana có sự hiện diện của tinh dầu, flavonoid, tannin, saponin, acid hữu cơ, proanthocyanidin và chất khử. Kết luận: Nghiên cứu chỉ rõ những điểm đặc trưng về Hình thái, giải phẫu và sơ bộ thành phần hóa thực vật của thân rễ loài Homalomena pierreana Engl. & K. Krause, góp phần cung cấp dữ liệu làm cơ sở cho việc tiêu chuẩn hóa dược liệu.

Abstract

Background: Microscopic examination plays a crucial role in the authentication of herbal powders by combining microstructure features and chemical profiles. Homalomena pierreana Engl. & K. Krause (H. pierreana) is a rare species of Homalomena in Vietnam with a little research on botanical characteristics and chemical composition till now. Objectives: The aim of the study is to investigate the botanical characteristics and preliminary phytochemical screening on H. pierreana rhizome. Materials and methods: H. pierreana rhizome was collected in Phu Quoc National Park, Kien Giang province. The botanical characteristics of H. pierreana rhizome were analyzed by morphological and anatomical methods using magnifying glass and optical microscope. Dried powder of H. pierreana rhizome was microscopically examined. Preliminary analysis of phytochemical composition was performed by modified Ciuley method. Results: Microscopic analysis of H. pierreana rhizome showed that the rhizome had cluster calcium oxalate crystals scattered in parenchyma and many secretory ducts of essential oil in its powder. Phytochemical screening revealed that identified compounds in H. pierreana rhizome were essential oil, flavonoid, tannin, saponin, organic acid, proanthocyanidin, and polyuronic. Conclusion: The research showed distinct differences in the morphological, anatomical, and preliminary phytochemical characteristics of H. pierreana rhizome, providing data for standardizing herbal materials.