Đặc điểm thực vật học và định lượng hàm lượng diterpen lacton và polyphenol của cây Xuyên tâm liên (Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees), họ Acanthaceae

Các tác giả

  • Đặng Thị Lệ Thủy Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
  • Lê Kiều Oanh Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
  • Lê Trần Hải Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
  • Trần Ngọc Như Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
  • Đổ Quốc Huy Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
  • Đoàn Văn Huy Hoàng Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng
DOI: https://doi.org/10.59294/HIUJS2025004

Từ khóa:

Xuyên tâm liên, thực vật học, diterpenlacton, polyphenol

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Từ lâu, xuyên tâm liên đã được sử dụng trong y học cổ truyền với các công dụng như thanh nhiệt, giải độc, kháng khuẩn, điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu hóa. Mục tiêu: Nghiên cứu được tiến hành nhằm mục tiêu tiêu chuẩn hóa dược liệu Xuyên Tâm Liên (Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees). Đối tượng: phần trên mặt đất của cây Xuyên Tâm Liên. Phương pháp: Khảo sát hình thái, khảo sát vi phẫu thân, lá, rễ và bột dược liệu bằng kính hiển vi quang học, kiểm tra các chỉ tiêu độ tinh khiết (độ ẩm, độ tro toàn phần, độ tro không tan trong acid, hàm lượng chất chiết được) và định lượng hàm lượng diterpen lacton bằng phương pháp đo quang. Kết quả: Nghiên cứu đã xác định các đặc điểm hình thái, cấu trúc vi phẫu đặc trưng của rễ, thân, lá và các thành phần bột dược liệu. Bên cạnh đó, các chỉ số độ tinh khiết thu được là: độ ẩm (8,78%), độ tro toàn phần (6,46%), độ tro không tan trong acid (1,67%) và hàm lượng chất chiết được bằng ethanol (9,18%). Hàm lượng diterpen lacton toàn phần được xác định là 8,74 ± 0,40 %. Kết luận: các dữ liệu thu thập được trong nghiên cứu này cung cấp những thông tin khoa học cơ bản và cần thiết cho việc xác định đúng loài và đánh giá chất lượng của dược liệu Xuyên Tâm Liên.

Abstract

Introduction: For a long time, Andrographis paniculata has been used in traditional medicine with the effects of clearing heat, detoxifying, antibacterial, and treating respiratory and digestive tract infections. Objective: The study was conducted to standardize the medicinal herb Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees. Subject: the above-ground part of the Andrographis paniculata plant. Method: Morphological survey, microscopic survey of stems, leaves, roots, and medicinal powder by optical microscope, checking purity indicators (moisture, total ash, acid-insoluble ash, extractable substance content) and quantifying the diterpene lactone content by photometric method. Results: The study determined the morphological characteristics, the microscopic structure of roots, stems, leaves, and medicinal powder components. In addition, the purity indices obtained were: moisture (8.78%), total ash (6.46%), acid-insoluble ash (1.67%,) and ethanol extractable content (9.18%). The total diterpene lactone content was determined to be 8.74 ± 0.40%. The total polyphenol content was determined to be 18.781 ± 0.228 mgGAE/g. Conclusion: The data collected in this study provide basic and necessary scientific information for the correctly identifying of species and quality assessment of the medicinal herb Andrographis paniculata.

Tài liệu tham khảo

[1] Đ. T. Lợi, Những cây thuốc và vị thuốc Viêt Nam, NXB Y học, tr. 743 – 745, 2004.

[2] G.A. Akowuah, I. Zhari, I. Norhayati, A. Mariam, “HPLC and HPTLC densitometric determination of andrographolides and antioxidant potential of Andrographis paniculata”. Journal of Food Composition and Analysis, 19, 2–3: 118-126, 2006.

DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfca.2005.04.007

[3] Sa-Ngiamsuntorn K, Suksatu A, Pewkliang Y, Thongsri P, Kanjanasirirat P, Manopwisedjaroen S. “Anti-SARS-CoV-2 activity of andrographis paniculata extract and its major component andrographolide in human lung epithelial cells and cytotoxicity evaluation in major organ cell representatives”. J Nat Prod, Apr 23;84(4):1261-1270. 2021.

DOI: https://doi.org/10.1021/acs.jnatprod.0c01324

[4] Bộ Y tế, Dược điển Việt Nam V, NXB Y học, 2018.

[5] The Angiosperm Phylogeny Group và cs. “An update of the Angiosperm Phylogeny Group calssification for the orders and families of flowering plants. APG IV,tr 1 - 20, 2016.

[6] S. K. Mishra, Sangwan, N. S. , and Sangwan, R. S. , “Andrographis paniculata (Kalmegh): A Review”, Pharmacognosy Reviews, vol. 1, no. 2, pp. 283-298, 2007.

[7] China Pharmacopoeia Commission, Pharmacopoeia of the People's Republic of China, Vol. I, Beijing: China Medical Science Press, pp. 123-124, 2020.

[8] Chua LS, Yap KC, Jaganath IB. “Comparison of total phenolic content, scavenging activity and HPLC-ESI-MS/MS profiles of both young and mature leaves and stems of Andrographis paniculata.” Natural Product Communications. 8(12), 2013.

DOI: https://doi.org/10.1177/1934578X1300801217

Tải xuống

Số lượt xem: 85
Tải xuống: 42

Đã xuất bản

24.05.2025

Cách trích dẫn

[1]
Đặng T. L. Thuỷ, L. K. Oanh, L. T. Hải, T. N. Như, Đổ Q. Huy, và Đoàn V. H. Hoàng, “Đặc điểm thực vật học và định lượng hàm lượng diterpen lacton và polyphenol của cây Xuyên tâm liên (Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees), họ Acanthaceae”, HIUJS, vol 35, tr 25–32, tháng 5 2025.

Số

Chuyên mục

DƯỢC HỌC
Crossref
0
Scopus
0

Các bài báo được đọc nhiều nhất của cùng tác giả