MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HÀNH VI BÁN THUỐC DƯỢC LIỆU CỦA NGƯỜI BÁN LẺ THUỐC TẠI TỈNH VĨNH LONG NĂM 2024
Các tác giả
DOI: https://doi.org/10.59294/HIUJS.KHSK.2025.032Từ khóa:
Bộ câu hỏi, hành vi bán, người bán lẻ thuốc, thuốc dược liệuTóm tắt
Mục tiêu: Xây dựng và thẩm định bộ câu hỏi nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi bán thuốc dược liệu của người bán lẻ thuốc tại tỉnh Vĩnh Long năm 2024 trên cơ sở mở rộng mô hình Lý thuyết Hành vi có kế hoạch (TPB). Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang, sử dụng bảng hỏi cấu trúc dựa trên thang đo Likert 5 mức. Dữ liệu được thu thập từ 210 người hành nghề dược tại các cơ sở bán lẻ thuốc. Các bước kiểm định độ tin cậy (Cronbach’s Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) được thực hiện để đánh giá mô hình lý thuyết. Kết quả: Mô hình SEM cho thấy các yếu tố như nhu cầu thành tích (AN), thái độ (A), chuẩn chủ quan (SN), nhận thức kiểm soát hành vi (PBC), và quảng cáo - tiếp thị (MA) đều tác động thuận chiều đến mức độ cảm nhận “Khó khăn” trong hành nghề. Biến “Khó khăn” đóng vai trò trung gian và có ảnh hưởng tích cực đến hành vi bán thuốc dược liệu. Mô hình cho thấy sự phù hợp về lý thuyết và thực tiễn trong bối cảnh nghiên cứu tại địa phương. Kết luận: Hành vi bán thuốc dược liệu là kết quả của sự tương tác giữa yếu tố cá nhân, xã hội và rào cản hành nghề. Nghiên cứu đề xuất các chiến lược can thiệp đồng bộ nhằm thúc đẩy hành vi này thông qua đào tạo, hỗ trợ thông tin, truyền thông và động lực nghề nghiệp.
Abstract
Objective: This study aimed to identify the factors influencing the sale behavior of herbal medicines among community pharmacists in Vinh Long Province, based on an extended Theory of Planned Behavior (TPB) model. Methods: A cross-sectional descriptive design was employed using a structured questionnaire based on a 5-point Likert scale. Data were collected from 210 pharmacy professionals. Reliability (Cronbach’s Alpha), exploratory factor analysis (EFA), confirmatory factor analysis (CFA), and structural equation modeling (SEM) were applied to evaluate the theoretical model. Results: SEM analysis revealed that factors including Achievement Need (AN), Attitude (A), Subjective Norm (SN), Perceived Behavioral Control (PBC), and Marketing Activity (MA) positively influenced perceived “Difficulties” in herbal medicine practice. The variable “Difficulties” acted as a mediating factor and had a significant positive effect on selling behavior. The model demonstrated theoretical and contextual validity in the study setting. Conclusion: Herbal medicine selling behavior is shaped by the interaction of personal, social, and professional barriers. The study recommends integrated interventions including professional training, access to reliable information, targeted communication, and motivational incentives to promote responsible herbal medicine practice.
Tài liệu tham khảo
[1] N. P. Hưng, Đ. D. Khánh, and L. T. Quản, "TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ THUỐC DƯỢC LIỆU TẠI VIỆT NAM," Tạp chí Y học Việt Nam, vol. 524, no. 2, 2023, doi: https://doi.org/10.51298/vmj.v524i2.4830.
DOI: https://doi.org/10.51298/vmj.v524i2.4830[2] T. N. T. Minh, T. T. Ngọc, T. L. Phương, T. Đ. Minh, and L. Đ. Trường, "Giải pháp phát triển chuỗi giá trị dược liệu tại huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình," Tạp chí Kinh tế và Phát triển, no. 305 (2), pp. 163-172, 2022.
[3] (2016). Luật Dược số 105/2016/QH13 ngày 06 tháng 4 năm 2016.
[4] N. Başaran, D. Paslı, and A. A. Başaran, "Unpredictable adverse effects of herbal products," Food and Chemical Toxicology, vol. 159, p. 112762, 2022, doi: https://doi.org/10.1016/j.fct.2021.112762.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.fct.2021.112762[5] E. J. Ugboma et al., "Towards Effective Healthcare Delivery: An Assessment of Public Perception of Pharmacist’s Role in Nigeria," 2024, doi: https://doi.org/10.9734/jamps/2024/v26i7700.
DOI: https://doi.org/10.9734/jamps/2024/v26i7700[6] S. Carpenter, "Ten steps in scale development and reporting: A guide for researchers," Communication methods and measures, vol. 12, no. 1, pp. 25-44, 2018, doi: https://doi.org/10.1080/19312458.2017.1396583.
DOI: https://doi.org/10.1080/19312458.2017.1396583[7] V. T. M. Huong et al., "Evaluation of factors related to entrepreneurial intentions among young pharmacists in the Mekong Delta region: a cross-sectional study in Vietnam," Pharmacia, vol. 71, pp. 1-13, 2024, doi: https://doi.org/10.3897/pharmacia.71.e116771.
[8] D. Iacobucci and D. Popovich, "Studying healthcare from a marketing perspective," Foundations and trends® in marketing, vol. 15, no. 2, pp. 86-152, 2022, doi: http://dx.doi.org/10.1561/1700000071.
DOI: https://doi.org/10.1561/1700000071[9] I. Ajzen, "The theory of planned behavior," Organizational behavior and human decision processes, vol. 50, no. 2, pp. 179-211, 1991, doi: https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T.
DOI: https://doi.org/10.1016/0749-5978(91)90020-T[10] A. M. Alshehri et al., "Pharmacist Intention to Provide Medication Therapy Management Services in Saudi Arabia: A Study Using the Theory of Planned Behaviour," International Journal of Environmental Research and Public Health, vol. 19, no. 9, p. 5279, 2022, doi: https://doi.org/10.3390/ijerph19095279.
DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph19095279[11] P. T. Suôl, N. P. Hưng, V. T. M. Hương, N. P. Vinh, H. T. T. Hằng, and H. Đ. Tiếng, "Đánh giá thực trạng và các yếu tố liên quan đến ý định bán corticoid của người bán thuốc tại cơ sở bán lẻ thuốc ở Thành phố Cần Thơ năm 2024-2025," Tạp chí Y Dược học Cần Thơ, no. 83, pp. 156-162, 2025, doi: https://doi.org/10.58490/ctump.2025i83.3401.
DOI: https://doi.org/10.58490/ctump.2025i83.3401[12] N. P. Hung, N. P. Vinh, L. M. Phung, P. T. Suol, T. N. Minh, and P. T. Toan, "Evaluation of factors affecting pharmacists’behavior regarding the sale of vitamins at retail pharmacies in Vinh Long province from 2022-2023," Journal of Military Pharmaco-medicine, vol. 49, no. 4, pp. 52-63, 2024, doi: https://doi.org/10.56535/jmpm.v49i4.609.
DOI: https://doi.org/10.56535/jmpm.v49i4.609[13] J. Hair, B. Black, B. Babin, and R. Anderson, "Multivariate data analysis 7th Pearson prentice hall," Upper Saddle River, NJ, pp. 629-686, 2010, doi: ISBN: 0135153093.
[14] B. Langer and C. Kunow, "Medication dispensing, additional therapeutic recommendations, and pricing practices for acute diarrhoea by community pharmacies in Germany: a simulated patient study," Pharmacy Practice (Granada), vol. 17, no. 3, 2019, doi: https://dx.doi.org/10.18549/pharmpract.2019.3.1579
DOI: https://doi.org/10.18549/PharmPract.2019.3.1579[15] B. Williams, A. Onsman, and T. Brown, "Exploratory factor analysis: A five-step guide for novices," Australasian journal of paramedicine, vol. 8, pp. 1-13, 2010, doi: https://doi.org/10.33151/ajp.8.3.9.
DOI: https://doi.org/10.33151/ajp.8.3.93[16] T. E. Oamen, O. S. Omorenuwa, J. Idiake, and E. O. Oladoja, "An Evaluation of the Reflective Constructs Influencing Community Pharmacists’ Decision-to-Procure from Pharmaceutical Suppliers: A Structural Equation Modeling Study," Journal of Health and Medical Sciences, vol. 5, no. 2, pp. 49-61, 2022, doi: https://10.31014/aior.1994.05.02.211.
DOI: https://doi.org/10.31014/aior.1994.05.02.211[17] D. Shi, T. Lee, and A. Maydeu-Olivares, "Understanding the model size effect on SEM fit indices," Educational and psychological measurement, vol. 79, no. 2, pp. 310-334, 2019, doi: https://doi.org/10.1177/001316441878353.
DOI: https://doi.org/10.1177/0013164418783530[18] H. M. Trường and T. T. Chuyển, "Phân tích tác động của hoạt động truyền thông đến nhận biết nhãn hàng giải độc Gan Naturenz," Tạp Chí Khoa học và Kinh tế phát triển, vol. 12, no. 5+6, p. 203, 2019. [Online]. Available: https://jsde.nctu.edu.vn/jsde/article/view/51.
[19] A. Jalil, Q. K. Mahmood, and F. Fiscvher, "Young medical doctors’ perspectives on professionalism: a qualitative study conducted in public hospitals in Pakistan," BMC Health Services Research, vol. 20, no. 1, p. 847, 2020/09/10 2020, doi: https://doi.org/10.1186/s12913-020-05681-w.
DOI: https://doi.org/10.1186/s12913-020-05681-w
Tải xuống
Tải xuống: 29
Đã xuất bản
Cách trích dẫn
Số
Chuyên mục
